De adaptieve werking van het landschap om frequentere weerextremen op te vangen staat steeds meer onder druk en vraagt om een cultuurverandering en een robuuster ingericht watersysteem. Dat vergt een andere aanpak dan de tot nu toe gehanteerde benadering. Waterschap Limburg ziet zich, samen met andere partijen, voor de uitdaging gesteld om ogenschijnlijk onverenigbare vraagstukken op te lossen en tegelijkertijd meerwaarde te creëren in het oplossingsproces.

In de Samenwerkingsstrategie Geuldal heeft HeusschenCopier voor het Waterschap een brede, integrale gebiedsaanpak uitgezet, die gestoeld is op de logica van landschappelijke systeem en het werken vanuit gedeelde belangen. Door watervraagstukken integraal te benaderen wordt versnippering en ineffectief handelen voorkomen. Het watersysteem is immers niet los te zien van andere systemen zoals natuur, landbouw of toerisme en vragen ook de inzet van gerelateerde partijen.

Concreet stelt deze strategie een omslag voor van een knelpuntgerichte aanpak naar een systeemaanpak. Een knelpuntgerichte aanpak focust op de “postzegel”, zoals het aanleggen van waterbuffers. Deze lokale, vaak technische ingrepen zijn veelal reactief van aard en helpen niet altijd om grotere problemen in de toekomst te voorkomen. Een systeemgerichte aanpak kijkt naar het gehele “postzegelvel” waarbij iedere postzegel een andere plek of partij voorstelt. De scope van de systeemaanpak omvat een voor het Waterschap bekende afbakening: het afstroomgebied.

Met een geïntegreerd scala van maatregelen die jaarrond positieve effecten hebben op waterretentie, waterkwaliteit, buffering, recreatie, cultuurhistorie en klimaatadaptatie kan er tot in de haarvaten van een afstroomgebied samengewerkt worden aan een duurzaam en toekomstbestendig geheel. Met een systeemaanpak kan er meerwaarde worden gecreëerd voor meerdere sectoren en draagt daarmee bij aan de brede welvaart voor het hele gebied.

De systeemaanpak is in een drietal casussen getest. Binnen de drie stroomgebieden is er op basis van GIS-data, hydrologische data en rekenmodellen een aantal landschappelijke systeemmaatregelen getest.  Door rekenen en tekenen te combineren kan de toegenomen buffercapaciteit (waterwinst) binnen het voorgestelde landschappelijke raamwerk berekend worden.